Một thực đơn cho người cao huyết áp khoa học sẽ giúp cho người cao huyết áp điều trị bệnh một cách hiệu quả nhất. Ăn uống không lành mạnh sẽ làm bệnh cao huyết áp chuyển biến đột ngột và nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng tới tính mạng. Vậy thực đơn cho người cao huyết áp nên lưu ý những gì? Hãy cùng Hoanghaigroup cùng tham khảo bài viết này.
Cao huyết áp là bệnh gì?
Cao huyết áp là căn bệnh thường gặp ở người những người lớn tuổi nhưng bệnh đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa. Bệnh xuất hiện khi áp lực máu trong các động mạch tăng cao, tỷ lệ thuận theo mỗi nhịp đập của tim.
Nếu áp lực của máu quá cao sẽ bắt tim phải hoạt động nhiều hơn để đáp ứng lượng máu cần cung cấp và đủ máu bơm đi khắp cơ thể. Chính vì vậy, nếu huyết áp tăng quá cao rất dễ dẫn đến đột quỵ, kèm theo những cơn đau tim xuất hiện, ngoài ra còn khiến thận bị tổn thương.
Mức huyết áp bình thường là 120/80mmHg. Trong đó, 120 là con số biểu thị cho huyết áp tâm thu (huyết áp tối đa – áp lực cao nhất trong lòng động mạch), còn 80 là con số biểu thị cho huyết áp tâm trương (huyết áp tối thiểu – áp lực thấp nhất trong động mạch).
Khi mức huyết áp của bạn lớn hơn 120/80mmHg – 139/89mmHg thì được gọi là tiền tăng huyết áp, huyết áp từ 140/90mmHg trở lên được gọi là tăng huyết áp.
Các cấp độ của bệnh cao huyết áp
Ngưỡng chẩn đoán bệnh huyết áp cao có thể dao động nhẹ tùy theo từng cách đo huyết áp khác nhau. Tuy nhiên, dựa vào trị số huyết áp có được sau khi đo huyết áp đúng quy trình được thực hiện bởi cán bộ y tế, phân độ huyết áp được chia thành các cấp như sau:
- Huyết áp tối ưu: Huyết áp tâm thu < 120 mmHg và huyết áp tâm trương < 80 mmHg.
- Huyết áp bình thường: Huyết áp tâm thu 120 – 129 mmHg và huyết áp tâm trương 80 – 84 mmHg.
- Tiền tăng huyết áp: Huyết áp tâm thu 130 – 139 mmHg và huyết áp tâm trương 85 – 89 mmHg.
- Tăng huyết áp độ 1: Huyết áp tâm thu 140 – 150 mmHg và huyết áp tâm trương 90 – 99 mmHg.
- Tăng huyết áp độ 2: Huyết áp tâm thu 160 – 179 mmHg và huyết áp tâm trương 110 – 109 mmHg.
- Tăng huyết áp độ 3: Huyết áp tâm thu ≥ 180 mmHg và huyết áp tâm trương ≥ 110 mmHg (một tình trạng đe dọa đến tính mạng)
- Tăng huyết áp tâm thu đơn độc: Huyết áp tối đa ≥ 140 mmHg và huyết áp tối thiểu < 90 mmHg.
Trong trường hợp huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương không cùng chung phân độ như trên thì ưu tiên chọn mức cao hơn để xếp loại. Tăng huyết áp tâm thu đơn độc cũng được phân cấp độ căn cứ theo mức dao động của huyết áp tâm thu.
Các triệu chứng của cao huyết áp
Huyết áp có thể tăng lên mà không có bất kỳ triệu chứng nào. Đó là lý do tại sao cao huyết áp được gọi là kẻ giết người thầm lặng. Hiếm khi, đau đầu có thể xảy ra.
Bạn có thể mắc bệnh cao huyết áp và không có bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào cho đến khi bạn gặp một cơn đột quỵ hoặc đau tim.
Vai trò dinh dưỡng trong điều trị cao huyết áp
Làm hạn chế tăng huyết áp, duy trì được huyết áp mục tiêu và giúp làm ổn định huyết áp (huyết áp mục tiêu cần đạt là < 130/80mmHg). Giảm tối đa nguy cơ tim mạch: nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não…
Chế độ ăn uống cho bệnh nhân cao huyết áp
Chế độ ăn uống
Người cao huyết áp nên cung cấp đủ năng lượng, vitamin và khoáng chất; ít natri, giàu kali; giàu chất xơ, giảm lượng acid béo bão hòa và tổng lượng chất béo.
Khuyến khích áp dụng chế độ dinh dưỡng giúp kiểm soát tăng huyết áp (DASH diet) là chế độ ăn khuyến khích nhiều rau xanh, quả chín, các chế phẩm bơ sữa ít béo.
Thực phẩm nên có trong thực đơn cho người cao huyết áp
- Nên ăn nhiều cá, hải sản giảm các loại thịt đỏ: thịt lợn, thịt bò. Hàng ngày nên ăn khoảng 55 – 85g các chế phẩm từ sữa như phomat, sữa chua…
- Nên ăn chất béo có nguồn gốc thực vật: các loại dầu thực vật, dầu cá và một số hạt có chất béo như hạt mè, hạt hướng dương, hạt hạnh nhân.
- Khuyến khích ăn nhóm thực phẩm giàu chất xơ: gạo lứt, ăn nhiều rau xanh, quả chín. Nên ăn quả chín dạng miếng/múi, không ép/xay hay vắt lấy nước để tăng cường chất xơ.
Ngoài chất xơ và những vi chất khác, ăn nhiều rau quả còn giúp bảo đảm chế độ ăn có nhiều kali và ít natri là yếu tố vô cùng quan trọng giúp ổn định huyết áp. Nhiều loại củ quả như: khoai tây, bơ, dưa hấu, đậu nành có lượng kali rất cao.
Thực phẩm nên loại bỏ trong thực đơn cho người cao huyết áp
Theo các chuyên gia chăm sóc sức khỏe, người bệnh cao huyết áp không nên dùng các chất sau:
- Ăn giảm mỡ động vật và lòng đỏ trứng: vì chúng có hàm lượng mỡ bão hòa cao, là nguồn gốc phát sinh ra các chứng xơ vữa.
- Các loại phủ tạng: thận, óc, tim, gan, lòng… vì có nhiều cholesterol.
- Rượu:rượu làm cho tim đập nhanh hơn, mạch máu co lại, huyết áp tăng cao và làm cho muối canxi đọng lại ở thành mạch, gây xơ cứng động mạch.
- Thuốc lá: chúng làm tăng nhịp tim, tăng huyết áp và làm giảm lượng oxy cần thiết đến các tế bào và các cơ quan trong cơ thể, đồng thời làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch.
- Cafe: Trong cafe có chứa một chất gọi là caphein, nếu uống nhiều sẽ làm kích thích nhịp đập của tim làm tăng huyết áp.
- Trà đặc: Trà đặc có nhiều chất kiềm có thể gây hưng phấn đại não, gây bất an, mất ngủ, làm tim đập loạn nhịp, huyết áp tăng cao. Ngược lại bệnh nhân nên uống trà xanh sẽ rất có lợi cho việc điều trị cao huyết áp.
- Các thức ăn mặn và ngọt: Các thức ăn mặn, nhiều muối, nhiều đường, có vị cay sẽ làm cho việc đại tiện khó khăn, dẫn đến táo bón.
Gợi ý mẫu thực đơn cho người cao huyết áp
Người bệnh cao huyết áp nên cân đối chế độ ăn uống, kết hợp với vận động hợp lý, cải thiện một cuộc sống lành mạnh, khỏe khoắn. Chế độ dinh dưỡng cho người cao huyết áp mang vai trò quan trọng để điểu trị cũng như hỗ trợ việc chữa bệnh.
Có nhiều sự lựa chọn thực đơn mà người cao huyết áp có thể áp dụng ngay vào mỗi ngày. Ngoài ra cần tham khảo ý kiến của bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng, lựa chọn đa dạng loại thực phẩm vào thực đơn cho cao huyết áp.
Giá trị dinh dưỡng của thực đơn: Năng lượng: 1600- 1700 Kcal, Protein: 60- 65g, Lipid: 33- 35g
Mẫu thực đơn cho người cao huyết áp 1
- Buổi sáng: Bánh canh thịt (Gồm bánh canh: 150g, thịt heo nạc: 30g, cà rốt: 50g) + 1 ly sữa đậu nành (150ml) + 1 quả chuối xiêm (110g)
- Buổi trưa: 1 chén rưỡi cơm (gạo tẻ 75g) + cá ba sa kho (60g) + cải cúc xào (100g) + canh mồng tơi (100g) + 1 miếng dưa hấu (130g)
- Buổi tối: 1 chén cơm (gạo tẻ 50g) + thịt kho tiêu (30g) + đậu que xào (100g) + canh bí đỏ (bí đỏ: 150g + tôm khô:5g) + 1 trái táo nhỏ (150g)
Mẫu thực đơn cho người cao huyết áp 2
- Buổi sáng: Phở bò (bánh phở :180g + thịt bò 40g)
- Buổi trưa: 2 chén cơm (gạo tẻ 100g) + cá quả kho (80g) + rau cải xanh luộc (200g) + canh cải xanh nấu thịt (cải xanh: 30g + thịt băm: 5g) + 1 quả chuối tiêu (100g)
- Buổi tối: 1 chén cơm (gạo tẻ 50g) + thịt lợn rim tiêu (70g) + Su hào luộc chấm muối vừng (su hào: 200g + muối vừng: 5g) + canh rau ngót nấu thịt (rau ngót: 30g + thịt nạc: 5g) + 3 múi bưởi (150g)
Mẫu thực đơn cho người cao huyết áp 3
- Buổi sáng: Bún thịt (bún: 200g + thịt lợn: 40g)
- Buổi trưa: 2 chén cơm (gạo tẻ 100g) + thịt băm viên sốt cà chua (thịt nạc vai: 40g + cà chua: 10g) + nộm rau muống (rau muống: 150g + Lạc hoặc vừng: 10g) + thanh long (150g)
- Buổi tối: 1 chén cơm (gạo tẻ 50g) + cá sốt cà chua (cá 80g + cà chua: 10g) + bắp cải luộc (200g) + canh hến nấu chua (hến: 10g + cà chua: 15g) + ½ quả cam (100g)
Thực đơn người cao huyết áp đạt hiệu quả cao nếu kết hợp các cách sau
Một thực đơn cho người cao huyết áp khoa học có vai trò rất quan trọng đối với việc phòng bệnh cao huyết áp. Ngoài điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý, dưới đây là một số lời khuyên giúp bạn có thể phòng hoặc giảm thiểu dấu hiệu bệnh.
- Giảm cân ở người thừa cân hoặc béo phì: Nguy cơ huyết áp cao thường tăng dần ở phụ nữ cao tuổi sau mãn kinh, những người béo phì, bụng to. Đối với trường hợp này, các bác sĩ có thể chỉ định một chế độ ăn kết hợp với tập luyện dành cho bạn.
- Tăng cường tập luyện thể lực: Để phòng ngừa tăng huyết áp chúng ta nên luyện tập ít nhất 30 phút mỗi ngày và hầu hết các ngày trong tuần. Các bài tập có thể đa dạng từ đi bộ nhanh, đạp xe, yoga, tập aerobic hoặc bơi lội…
- Tập hít thở sâu và thư giãn: Tuy là một thao tác rất đơn giản nhưng động tác hít thở sâu lại có tác dụng khá to lớn là bình ổn huyết áp. Nên dành thời gian từ 15-30 phút mỗi ngày, nhất là buổi sáng sớm để tập hít thở sâu và thư giãn để có sức khỏe tốt và một ngày hoạt động hiệu quả.
- Rèn luyện thói quen sinh hoạt lành mạnh: từ bỏ những thói quen xấu như hút thuốc lá, hạn chế uống rượu bia, hạn chế stress, căng thẳng quá mức… cũng đóng góp tích cực trong việc phòng bệnh cao huyết áp.
Người bệnh khi đã được chẩn đoán xác định cao huyết áp cần tuân thủ chế độ điều trị nghiêm ngặt, theo dõi huyết áp thường xuyên và thực hiện một chế độ sinh hoạt, ăn uống khoa học.
Nguồn: hoanghaigroup.com
Nguồn tham khảo
Nguồn uy tín Hoanghaigroup https://hoanghaigroup.com/thuc-don-cho-nguoi-cao-huyet-ap/
- Thực đơn đám cưới miền trung – Gợi ý 8 mẫu thực đơn hấp dẫn - 11/10/2023
- 30 món bò đãi tiệc thơm ngon hấp dẫn dễ làm - 10/10/2023
- Mâm cỗ cưới miền Bắc nét đặc sắc xưa và nay - 10/10/2023